Ngày 29/10/2025, Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 102/2025/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 91/2020/TT-BTC Quy định về chỉ tiêu an toàn tài chính và biện pháp xử lý đối với tổ chức kinh doanh chứng khoán không đáp ứng chỉ tiêu an toàn tài chính. Thông tư số 102/2025/TT-BTC được ban hành với mục tiêu tính các chỉ tiêu an toàn tài chính bao quát được rủi ro trong hoạt động của công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ (tổ chức kinh doanh chứng khoán).
Một số điểm quan trọng của Thông tư này nằm ở các quy định về các chỉ tiêu an toàn tài chính, thay đổi Hệ số rủi ro thị trường đối với cổ phiếu niêm yết để phù hợp với quy định của Nghị định 155/2020/NĐ-CP, đảm bảo tính nhất quán của các mẫu báo cáo sau khi cập nhật.
Thông tin gây ra nhiều tranh cãi trên thị trường liên quan tới các chỉ tiêu an toàn tài chính, đặc biệt là quy định về tỉ lệ vốn khả dụng 180% trong thông tư này.
Đầu tiên có thể khẳng định, hiểu nhầm không đáng có của thị trường về việc siết tỷ lệ cho vay margin (tối đa 200% vốn chủ sở hữu) là không chính xác, tỉ lệ vốn khả dụng không liên quan trong trường hợp này. Vốn khả dụng sau điều chỉnh một số điểm trong cách tính qua Thông tư 102 nhìn chung là phần vốn của CTCK có thể chuyển đổi thành tiền trong ngắn hạn, gồm nhiều thành phần như vốn góp, thặng dư vốn, lợi nhuận chưa phân phối, quỹ dự trữ…. Tỷ lệ vốn khả dụng được tính trên vốn khả dụng nói trên chia cho tổng giá trị rủi ro. Nói cách khác tỷ lệ này càng cao thì càng thể hiện sức khỏe CTCK là ổn định, trái ngược hoàn toàn với hiểu nhầm về tỷ lệ cho vay margin/VCSH mà trên thị trường nói tới.
Dù nói là có nhiều quy định siết chặt hơn trong Thông tư 102 lần này, nhưng theo hướng quản trị rủi ro cho các CTCK. Trong thực tế, tỷ lệ này ở nhiều CTCK lớn thường trên 300%, thậm chí các CTCK có quy mô vốn hàng đầu có mức trên 500%, cách khá xa so với các ngưỡng đặt ra. Vì vậy dù nói là siết chặt quy định (đặc biệt là chế tài xử lý khi vi phạm), nhưng ảnh hưởng thực tế lên hoạt động các CTCK là rất hạn chế.
