Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết chính quyền của ông sẽ yêu cầu Toà án Tối cao can thiệp với hy vọng đảo ngược phán quyết của một toà án liên bang rằng hầu hết chính sách thuế quan của Nhà Trắng là bất hợp pháp.
Phát biểu tại Phòng Bầu dục vào ngày 2/9, ông Trump nói chính quyền sẽ kháng cáo lên Toà án Tối cao để yêu cầu hỗ trợ sớm nhất vào ngày 3/9. Ông cảnh báo đó “sẽ là một thảm hoạ cho nước Mỹ” nếu phán quyết của toà án vẫn được giữ nguyên.
“Chúng tôi sẽ đưa vụ việc lên Toà án Tối cao, chúng tôi nghĩ là vào ngày mai, vì chúng tôi cần một phán quyết sớm”, ông Trump chia sẻ với các phóng viên. “Chúng tôi sẽ yêu cầu họ đưa ra một phán quyết nhanh chóng”.
Vào cuối tuần trước, Toà Phúc thẩm Liên bang Mỹ đã giáng một đòn mạnh vào chính sách thuế quan của Tổng thống Trump khi phán quyết rằng hầu hết các mức thuế quan mà ông chủ Nhà Trắng ban hành là bất hợp pháp.
Phán quyết của toà phúc thẩm ảnh hưởng đến thuế quan đối ứng mà ông Trump công bố vào đầu tháng 4 cũng như các mức thuế mà ông áp đặt trước đó đối với Mexico, Canada và Trung Quốc liên quan đến cáo buộc đưa fentanyl vào Mỹ.
Ông Trump đã viện dẫn Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) năm 1977 để áp đặt thuế quan. Ông tuyên bố thâm hụt thương mại của Mỹ với các quốc gia khác là tình trạng khẩn cấp quốc gia và viện dẫn IEEPA.
Tuy nhiên, toà phúc thẩm cho rằng IEEPA không trao cho ông thẩm quyền áp đặt thuế quan. Thay vào đó, quyền lực này chỉ thuộc về Quốc hội.
Dù vậy, một số loại thuế quan trong chương trình nghị sự thương mại của ông Trump vẫn an toàn. Đáng chú ý nhất là các loại thuế theo ngành, như mức thuế 50% áp dụng đối với nhôm thép.
Ông chủ Nhà Trắng đã viện dẫn Mục 232 thuộc Đạo luật Mở rộng Thương mại năm 1962 để ban hành thuế quan theo ngành mà không gây tranh cãi pháp lý tại toà án.
Hiện tại, toà phúc thẩm vẫn cho phép duy trì thuế quan đến ngày 14/10 để chính quyền ông Trump có thời gian kháng cáo phán quyết lên Toà án Tối cao.
Phán quyết của toà phúc thẩm đã đẩy chương trình nghị sự kinh tế quan trọng của Nhà Trắng vào tình thế bấp bênh. Phán quyết có thể ảnh hưởng lên hàng nghìn tỷ USD thương mại toàn cầu.
“Thị trường chứng khoán giảm điểm vì thị trường cần thuế quan. Họ muốn thuế quan”, ông Trump nhấn mạnh.
Theo Bloomberg, xu hướng bán tháo trái phiếu doanh nghiệp và lo ngại về ngân sách ở các nền kinh tế phát triển được coi là lý do chính khiến thị trường chứng khoán Mỹ giảm điểm trong phiên giao dịch đầu tháng 9.
“Chúng ta sẽ phải trả lại hàng nghìn tỷ USD cho những quốc gia đã bóc lột chúng ta trong 35 năm qua và tôi không thể tưởng tượng điều đó có thể xảy ra trên cơ sở pháp lý”, ông chủ Nhà Trắng nói thêm.
Nếu Toà án Tối cao cũng xác định các mức thuế quan kể trên là bất hợp pháp, ông Trump vẫn còn những cách khác để áp thuế. Tuy nhiên, phạm vi của thuế quan có thể sẽ hạn chế hơn nhiều.
Ví dụ, ông Trump có thể viện dẫn Đạo luật Thương mại năm 1974 nhưng luật này giới hạn thuế quan ở mức 15% và chỉ trong 150 ngày, trừ khi Quốc hội gia hạn thêm.
