Mới đây, EU đã có thông báo tới WTO về việc thực hiện các quy định hạn ngạch nhập khẩu thép cuộn cán nóng (HRC và thép mạ kẽm nhúng nóng (viết tắt HDG nhưng không phải là Hà Đô), theo hướng chặt chẽ hơn, bắt đầu có hiệu lực ngay ngày 1/4/2025. Lưu ý, các biện pháp tự vệ của EU với ngành thép đã có từ 2018, bắt đầu siết chặt với nhiều biện pháp (hạn ngạch, thuế CBPG) trong năm 2024. Sự kiện lần này là bổ sung thêm các quy định, tiếp tục là theo hướng siết chặt.

Các điểm chính bao gồm

  • Giảm tỉ lệ tự do hóa hàng năm: Hạn ngạch trước đây sẽ được tăng thêm 1% mỗi năm, theo quy định mới con số này chỉ còn 0.1%
  • Đối với HRC, hạn ngạch mới sau khi có hiệu lực sẽ giảm 12% so với quý trước, còn 1.9 triệu tấn. Hạn ngạch cho các quốc gia khác (gồm Việt Nam) giảm 8.4%. Đây là sản phẩm HPG có xuất khẩu sang châu Âu với tỉ trọng ~ 5% doanh thu trong 2024.
  • Đối với HDG, theo tính toán của Vietcap, hạn ngạch 4A/4B của Việt Nam trong quý 2 năm 2025 sẽ bị giới hạn dưới 140.000 tấn, thấp hơn 56% so với mức của quý 4 năm 2024 . Điều này dự kiến sẽ gây ra những thách thức đáng kể cho các doanh nghiệp xuất khẩu thép mạ kẽm của Việt Nam.

Nhìn chung, xu hướng bảo hộ thương mại đối với ngành thép là một trong những “key words” trong 2 năm qua. EU cũng là một thị trường truyền thống của thép Việt Nam, liên tiếp dựng lên những hàng rào hạn ngạch và tiếp tục siết chặt trong những tháng gần đây. Thậm chí trước mắt, đơn kiện chống bán phá giá đối với HRC từ Trung Quốc, Việt Nam cũng có thể có thông tin sơ bộ, khi EU đã khởi xướng điều tra từ giữa năm trước, tiếp tục là một hàng rào ảnh hưởng tới triển vọng xuất khẩu của các Doanh nghiệp théo vào thị trường này.

Cơ cấu thị phần của các doanh nghiệp Thép, Tôn mạ là phân mảnh, tác động từ một vài thị trường đơn lẻ có thể được bù đắp bằng việc phát triển các thị trường xuất khẩu khác. Nhưng dù sao đây đang là những thông tin ảnh hưởng tiêu cực cho các cổ phiếu trong ngành. Ở mặt tích cực, sự tươi sáng về triển vọng tăng trưởng kinh tế trong nước, cũng như kết quả của các đơn kiện CBPG tại Việt Nam có thể là những yếu tố được chờ đợi.