Ngày 18/9, Cục Phòng vệ Thương mại – Bộ Công thương đã xác nhận tiếp nhận đầy đủ hồ sơ của các nhà sản xuất HRC trong nước (hiện tại chỉ có HPG và Formosa sản xuất HRC tại Việt Nam) về việc đề xuất điều tra hành vi lẩn tránh thuế chống bán phá giá thép HRC (thông qua AD20) bằng thép HRC khổ rộng trên 1,880mm. Trong 45 ngày làm việc tiếp theo, Cục phòng vệ Thương mại sẽ xem xét chi tiết để đệ trình lên Bộ công thương về kết quả chính thức khởi xướng điều tra vụ việc hay không?
Tương tự như trong cập nhật Tâm điểm thị trường mà StockLine đã thảo luận trong ngày 15/9, sau khi AD20 có hiệu lực sơ bộ trong đầu năm, các mã thép không có trong danh mục áp thuế nhưng đủ điều kiện đưa vào sản xuất tương đương, đặc biệt là HRC khổ 1,880mm – 2,300mm đã liên tục được đẩy mạnh nhập khẩu vào Việt Nam. Đây là hành vi được các bên đề xuất đơn kiện cho rằng là hành vi lẩn tránh thuế, tiếp tục tạo ra môi trường cạnh tranh không lành mạnh của HRC thị trường trong nước.
Nhìn lại tác động của AD20, nhiều điểm tích cực đã hỗ trợ cho tăng trưởng sản lượng bán hàng của các nhà sản xuất trong nước. Trong 7 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã nhập khẩu hơn 5 triệu tấn HRC, giảm 22% so với cùng kỳ, trong đó lượng nhập khẩu từ Trung Quốc giảm mạnh hơn sau các mức thuế được áp dụng, giảm tới gần 40% so với cùng kỳ, nhất là trong quý II. Nhờ vậy, sản lượng tiêu thụ của các nhà sản xuất trong nước (chỉ có HPG và Formosa) đã tăng 66% so với cùng kỳ, nhờ cả sự hồi phục chung của thị trường lẫn lấy lại thị phần từ HRC nhập khẩu Trung Quốc. Tính riêng HPG, tính trong 7 tháng đầu năm, sản lượng HRC bán hàng ghi nhận thị trường nội địa tăng 87% svck, dự kiến có thể tiếp tục tăng trưởng cao nhờ thuận lợi của thị trường cũng như các đợt tăng công suất liên tiếp từ Dung Quất 2.
Tuy nhiên từ tháng 4 sau khi AD20 có hiệu lực, lượng thép HRC khổ rộng lẩn tránh thuế nhập khẩu tăng đột biến, tăng từ 20 đến 25 lần trong các tháng gần đây. Đó cũng là lý do chính khiến cho các doanh nghiệp sản xuất HRC trong nước đề xuất điều tra lần này. Đây cũng là nhóm doanh nghiệp được hưởng lợi trực tiếp nếu kết quả áp thuế được ban hành. Tuy vậy về mặt thời gian, trong 45 ngày tiếp theo, Bộ công thương sẽ đưa ra kết quả khởi xướng điều tra hay không. Ước tính dựa trên các đơn kiện của ngành thép gần nhất, cần khoảng 6 tháng cho kết quả sơ bộ và áp thuế tạm thời là những cột mốc đáng chú ý có thể sớm cho kết quả. Vì vậy sự kiện này tạm thời chưa ngay lập tức tác động vào KQKD của HPG.
