Các buổi làm việc Online giữa đại diện cấp Bộ giữa hai nước Việt Nam và Hoa Kỳ đã diễn ra dày đặc trong những ngày vừa qua, chuẩn bị cho những kết quả đàm phán sơ bộ trước khi đến thời hạn 90 ngày hoãn thuế.

Nhiều tin đồn trên thị trường về các mức thuế “tốt hơn kỳ vọng” - đúng như mong muốn của đa số nhà đầu tư trên thị trường với các con số cụ thể ở mức dưới 15% cho hàng hóa xuất xứ Việt Nam. Dựa trên những thông tin đã được kiểm chứng trên thị trường, StockLine nhận thấy một vài điểm có thể ghi nhận như sau:

• Tiến trình đàm phán của Việt Nam và Hoa Kỳ là thuận lợi với dày đặc các vòng đàm phán và cuộc gặp bên lề ở cấp độ chuyên môn, bộ trưởng. Các thảo luận cũng tiến gần tới mong muốn của hai bên.

• Vấn đề quan trọng nhất là nguồn gốc xuất xứ. Nhiều khả năng, mức thuế đối ứng được phân loại cụ thể trên từng loại hàng hóa dựa trên nguồn gốc xuất xứ. Đây cũng là một trong những quan ngại chính của Hoa Kỳ đối với hàng hóa Việt Nam được nhắc tới thường xuyên trong thời gian qua. Việt Nam cũng thể hiện thiện chí khi chủ động đưa ra những hành động sớm giải quyết vấn đề này như (1) Bộ Công thương là đơn vị cấp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) thay vì VCCI trước đây; (2) Bộ Công thương ban hành Chỉ thị số 09/CT-BCT về tăng cường quản lý nhà nước đối với hoạt động kiểm tra, giám sát xuất xứ hàng hóa trong tình hình mới.

• Mặc dù vậy, với nhiều khó khăn trong truy xuất nguồn gốc hàng hóa, chúng tôi cho rằng các thống nhất về TermSheet (Khung điều khoản) có thể sớm có kết quả, nhưng các điều khoản cụ thể về thuế suất trên từng mặt hàng dựa trên phân loại nguồn gốc xuất xứ (Rules of Origin - ROO) sẽ còn nhiều vấn đề cần tiếp tục thảo luận. Thời gian vài tuần còn lại trước ngày 9/7 là không đủ cho các quy định chi tiết trên từng loại hàng hóa, nhất là khi còn nhiều cuộc đàm phán Mỹ phải tiến hành song song với các quốc gia khác.

• Về kết quả, chưa nên kỳ vọng quá nhiều vào con số cuối cùng nhưng có quyền kỳ vọng một kết quả tích cực sau những lo ngại của tháng 4. Thị trường có vẻ cũng cần chờ đợi kết quả của các quốc gia tương đồng với Việt Nam để có những so sánh thiệt/hơn. Nhưng StockLine cho rằng, ngay cả khi các quốc gia khác đồng loạt có các kết quả có lợi, thì từ quốc gia có mức thuế 46% - cao thứ 3 toàn cầu, mức độ chênh lệch của Việt Nam và các nước khác sẽ thu hẹp đi đáng kể, và việc cao hơn một mức khiêm tốn hơn đã là một kết quả giảm đi khá nhiều rủi ro về lợi thế cạnh tranh của Việt Nam đối với xuất khẩu và thu hút FDI.

Nhìn chung, tiếp tục đúng hướng, kết quả dần sáng rõ theo hướng có lợi, nhưng chưa sớm “chốt hạ” là góc nhìn mà StockLine đang nhận thấy. Xây dựng một chiến lược phù hợp, lạc quan trong cân bằng về rủi ro là định hướng mà chúng tôi đang làm điểm tựa để đưa ra các khuyến nghị. Ngoài ra, thị trường còn nhiều sự kiện quan trọng trước mắt cần đưa vào tầm ngắm, tâm điểm sẽ dần hướng sang mùa Kết quả kinh doanh Quý II.